Naar Bali

Woensdag 26 juli 2017
We kunnen Java kort samenvatten: Vies en vol.

We vinden er geen klap aan. We vinden heel Azië deze reis al 1 grote vuilnisbak, maar in Java is de luchtvervuiling daar bovenop alarmerend. Daarbij is het er al ramvol, maar Javanen fokken nog steeds als konijnen. Ons reisboek besteedt de helft van de inhoud aan Java, maar wij hadden het liever geheel overgeslagen. Java moet vroeger echt een prachtig eiland zijn geweest, maar is nu een plek waar de overbevolkingsproblematiek schrijnend aan het licht komt, zonder dat meerderheid van de Javanen dat zelf nog beseft.

We hebben treinkaartjes gekocht naar Banyuwangi, 600 km verder helemaal aan de oostkant, want we vonden tot nu toe de treinreis het hoogtepunt van heel Java. Misschien zien we zo nog wat vulkanen zonder daarvoor een Javaans maandsalaris te hoeven betalen. Maar we zien in 14 uur onderweg eigenlijk alleen wat vage schimmen van bergen in de verte en vooral veel rijstvelden. Ook in oost Java is de lucht niet helder. En deze trein heeft ook maar 1 klasse, maar deze keer is dat niet executive, maar economy. De treinreis kost bijna niks (er is geen hogere prijs voor buitenlanders bedacht), maar het klasseverschil voel ja na 14 uur wel in je achterste en in je rug. Maar het is aardig om te zien hoe de wissels op elk station nog met handkracht worden omgezet, zoals dat tot 60 jaar geleden ook in Nederland werd gedaan en hoe treinen met een groen lantaarntje in en uit worden gezwaaid.

Onze reisbrochure over "eerlijk Java" zou naast alle wervende teksten een aanvullende paragraaf bevatten:
Schud je portemonnee leeg en betaal 5 tot 20x de gewone prijs en leer daardoor onderhandelen! Maar niet bij onze vulkanen, want daar heeft onze regering de toegangsprijs officieel, dus ononderhandelbaar, in 2 jaar vervijfvoudigd. Voor buitenlanders. Geloof niet wat op internet staat, want we hebben het intussen al duurder gemaakt. Glimlach en zeg minstens 3x "nee" tegen onze verkopers, die je onophoudelijk met "mister, mister" (ongeacht je geslacht) hun waren aanprijzen of koop wat in China vervaardigde nep van ze. Vul je longen met open rioollucht in Jakarta of met verse brandlucht in het land en probeer daarin als extra uitdaging onze vulkanen te beklimmen. Fotografeer onze grijsbruine lucht en vertel je vrienden dat dat toch echt een vulkaan is op de foto. Wij maaien niet ons gras, wij steken het gewoon in fik. Wij steken alles in de fik. Rook samen met een kind van 8 een heerlijk geurend kreteksigaretje. Of liever 2, of 3! Verbaas je over de snelheid waarmee we onze hardhoutbossen weg werken. Fotografeer onze plastic afvalbergen op het land zoals je nooit eerder hebt gezien of bestudeer hoe ons gebruikte verpakkingsmateriaal zich voortbeweegt in onze rivieren richting zee. Laat je uitlachen door Javanen als je hun afval in een vuilnisbak gooit. Ooit een echt verkeersinfarct gezien? Wij hebben ze dagelijks in elke stad! En waar het verkeer wel door kan rijden zetten we een verkeersfuik in de weg om geld in te zamelen voor de bouw van moskee nummer 800.000 en 1. Geniet van ons ruime aanbod aan moskeeën, waarvan de imams vanaf half 5 's morgens ongecoördineerd en overstuurd door elkaar galmen door speakers die duidelijk niet op dit volume zijn ingesteld. Je hoort er in elke stad minstens 3 tegelijk. Waag je leven bij het oversteken van de weg. Zin om goed door elkaar geschud te worden als in een achtbaan, opeengepakt met veel echte Javanen? Neem de bus! Bewonder onze bouwkunst, waarbij we creatief met (asbest-) golfplaat, karton en multiplex hele woonwijken hebben gebouwd. Of onze grijze betonnen kubusbouw, waarmee we het zicht op die decadente kleurige huizen uit de koloniale tijd hebben weg genomen. Bezoek onze musea, waarin je leert hoe we 300 jaar geleden dezelfde schepen gebruikten die je vandaag naast het museum nog steeds gewoon in gebruik in de haven ziet liggen. Java heeft het allemaal.

Donderdag 27 juli 2017
We gaan naar Bali! Alleen kunnen we geen fatsoenlijke betaalbare overnachtingsplek aan de westkant van Bali vinden op internet. Dus boeken we 2 nachten bij in Banyuwangi en gaan een paar dagen op en neer varen. We hebben echt wel een mooie overnachtingsplek gevonden met een mooie tuin, veel vogels (meer dan we in heel Java tot nu toe hebben gezien), aan het strand en met een zwembad. Maar we slapen eerst lekker uit. Het is tenslotte vakantie.

Om een uur of elf nemen we de boot naar Bali. Bali ligt zo dichtbij, dat je het aan de overkant kan zien liggen (ja, echt!). We lopen naar het poortje en moeten omgerekend 1 euro betalen voor 2 kaartjes. Dat is de prijs die Indonesiërs ook betalen. Zouden ze op Bali ook geen aparte prijzen voor buitenlanders berekenen? Hoopvol stappen we op de veerboot, die de oprijplaat ophaalt zodra we erover zijn. We varen direct weg en komen om 12 uur in Bali aan. We krijgen direct een motorlift aangeboden, maar we willen met de bus. We hoeven slechts 3 of 4 km verder te zijn bij het kantoor van het Nationaal Park West Bali. We krijgen een taxiaanbod voor 40x wat een Indonesiër betaalt. Ach jee, is het hier nog erger dan in Java? We lopen naar de busterminal en hebben al 5 onredelijke transportprijzen gehoord. We kiezen uiteindelijk voor 10x normaal, anders komen we hier nooit weg. Omgerekend € 3,50.

Met een Bemo (minibusje) hobbelen we naar het kantoor. Daar vragen we de chauffeur zijn telefoonnummer te geven, voor het geval. Gesprek is moeizaam, want hij kan eigenlijk alleen maar Indonesisch. Maar met ons Indonesisch en de tekenkunsten van de chauf, kunnen we al een gesprek voeren.

We worden hartelijk ontvangen op het "kantoor" - we zitten gewoon buiten onder een afdak - en regelen een snorkeltocht bij het eiland Menjangan voor morgenochtend en een wandeltocht door het park Bali Barat voor morgenmiddag. Ook hierover moet je onderhandelen. Je wordt er doodmoe van en vergeleken met touroperators zijn buschauffeurs kruimeldiefjes. Belachelijke prijzen noemen en dan onderhandelen met een glimlach is de nationale sport van Indonesië.

We vragen naar de Bali spreeuw, dat is een zeldzame witte spreeuw, waar dit park bekend om staat. "Wil je er een paar zien?" We lopen met onze vogelgids naar achteren en hij wijst er 2 aan. Verbaasd zien we 2 zeldzaamheden in de boom, later horen we dat ze hier deze spreeuwen fokken. We hebben alleen geen camera meegenomen en ze zijn net te ver weg voor een telefoonfoto. Hij wijst nog diverse andere vogels aan, waaronder een ijsvogel, onze vogelgids is een enthousiaste vogelspotter. WJ mag een jong blaadje van een teakboom plukken em fijn knijpen. Er komt rode kleurstof vanaf alsof je bloedt. Hij toont ook een "krokodillenboom", deze heeft een bast met scherpe punten waaraan je je flink kan bezeren. Deze wordt veel gebruikt voor houtsnijwerk, maar is zo veel gebruikt dat je deze boom nauwelijks meer ergens kan vinden. We mogen een uurtje hier rondwandelen en krijgen een verrekijker te leen. We zien en stuk of 10 Bali spreeuwen en enkelen in een voliere. Verder zien we eekhoorns en heel dichtbij een hele groep makaken, waarvan er genoeg zijn in dit park. Terug naar de ferry. Onze snorkeltoer begint morgenochtend om 8 uur in de haven van Bali.

We gaan aan de weg staan en weldra stopt er een lege Bemo. Weer onderhandelen... In de haven moeten we nu een officieel formulier invullen om Bali uit te komen. Grappig, dat hoefde niet in Java. Over 3 dagen ziet een overijverige ambtenaar dat we 2x Bali uit zijn gevaren zonder erin te komen en dat we toch in een hotel in Bali zitten. Op de boot is er karaoke op TV, dus we kunnen ons het komende uur wel vermaken. We zien op onze veerbootkaartjes dat we die over een drie kwartier gaan kopen..... In Bali is het een uur later! We slikken even als we beseffend dat we de boot van 5.45 uur moeten halen vanuit Java... Er is een hele sterke stroming in de Straat van Bali en de ferry moet bijna noordwaarts sturen om naar het westen te komen. We ruimen wat vergeten plastic bekertjes en waterflesjes op van het dek. Vlak voor Java maakt de veerboot een 360° rondje, we begrijpen niet ter ere waarvan. Bij aankomst in Java worden ons met "mister, mister, where are you going?" de voor de hand liggende toertjes aangeprezen en we hebben moeite om onze ergernis te verbergen.

We zwemmen in ons zwembad onder de rondvliegende zwaluwen, die rond deze tijd worden afgewisseld door de vleermuizen. De vleermuizen scheren echt vlak langs je heen. Bij een bankje met afdakje naast het zwembad horen we het geluid van een Tokeh gekko. Een beetje het geluid als het foute antwoord bij 5 tegen 5. We hopen een groot exemplaar te vinden, maar wat we zien is net zo groot als alle andere gekko's. Wel een mooie tekening op zijn rug. Eten in het restaurant van ons hotel, waar het bier nog niet uitverkocht is.

Vrijdag 28 juli 2017
Om 5.37 gaat de telefoon. "Hello, how are you today? Do you know it is an hour later in Bali?" Shit, de wekker is niet afgegaan. We kleden ons snel aan en haasten ons naar de haven. Snel de boot op die vervolgens recht naar het noorden vaart. Zijn we dan met onze ochtendharses op de verkeerde boot gestapt? We kunnen geen ontbijt kopen op de boot, het winkeltje is nog niet open. Na een kwartier stroomopwaarts draait de boot eindelijk richting Bali en daar komen we om precies 8 uur Balinese tijd aan. "Mister mister!" Naast de gebruikelijke aanbiedingen schijnt de andere helft van de aanwezigen te weten dat wij een snorkeltoer hebben geboekt. We krijgen een lift aangeboden op de motor, maar slaan deze af als we horen dat het om 200 m gaat. Voor een Indonees lijkt elke afstand boven de 50 meter niet meer beloopbaar, tenzij je hem ervoor betaalt.

We kopen bananen en wat biscuitjes voor ontbijt en stappen in de klaar staande auto. Ricky brengt eerst ontbijt in een piepschuim verpakking naar zijn vrouw en rijdt vervolgens verder naar de duiktoko. Onderweg zien we heel veel schoolkinderen marcheren, oefenend voor onafhankelijkheidsdag op 17 augustus. Ricky kan het niet goed uitleggen. Wil hij niet zeggen dat ze groots vieren dat ze toen van de Nederlanders af waren of kan hij echt niet op het goede woord komen? We passen bij de duiktoko onze flippers en vragen of we ons ontbijtafval hier kwijt kunnen. We geven het af aan een duikinstructeur die het vervolgens in de achtertuin dumpt. Nou ja, tuin, de vuilnisman is hier kennelijk al enkele jaren niet geweest of ze wachten op een tyfoon die de tuin voor ze opruimt.

Op naar een klein vissershaventje. We zitten met 4 Vlamingen in een busje, maar kunnen alleen een paar woorden verstaan van wat ze zeggen. Het is nog platter dan Gents, ze komen uit de buurt van Kortrijk. We varen naar het noorden van het eiland en het is onwaarschijnlijk helder water. Een geweldige snorkellocatie, waar we over de hele dag opvallend veel grote vissen zien (geen haaien, maar o.a. triggerfish, barracuda, baarzen, koffervis, papegaaivis) en heel veel prachtige kleuren. Gelukkig heeft Claudia nu ook Nemo gevonden, in de enige anemoon die we konden vinden. 3 van onze groep zagen ook een zeeschildpad, maar ja, die hebben wij gemist. Er waren ook twee nissen in de rotsen van het eiland met vrij grote lawaaiïge vleermuizen.

Dan gaan we vogels kijken, maar we zijn allebei al doodmoe bij aanvang en hebben nog zout in onze ogen. We zijn bijzonder traag in het zien van alle vogels die hij met zijn laserlampje aanwijst. We hebben duidelijk last van een jetlag of in dit geval, ferrylag met dat uur tijdsverschil. We hebben de pita nu nog steeds niet gezien ondanks dat hij hem 3x heeft aangewezen. Wel een rode ijsvogel, een mooie barbit met felrode kop, diverse parkieten (die wij in Nederland in elk stadspark hebben), reigers, zwaluwen, drongo's, een neushoornvogel en diverse Coca Cola vogels. Dat is zijn benaming van een vogel die je altijd en overal ziet.

Maar ook makaken, een familie silver leafed monkey en 3 soorten eekhoorns. Hij wijst ook 2 tokeh gekko's aan met een zaklampje, want ze zitten in een holte van de boom. We zijn echt helemaal op als we denken dat de toer eindigt, maar onze gids brengt ons nog enthousiast naar de mangrove aan de andere kant van de weg om die grote spin aan te wijzen die hij als screensaver op zijn telefoon heeft. Daar is ook de zonsondergang ingezet, wat weer mooie plaatjes oplevert.

Het is al donker als we op de veerboot stappen. We maken een grote fout in ons restaurant door westers eten te bestellen, beu van 3x per dag rijst. Zo goed als ze rundvlees Indonesisch kunnen bereiden, zo'n leren lap krijg je voor een sirloin steak en zo smakeloos is de spaghetti. We zijn te moe om te douchen en ploffen zo op bed in slaap.

Zaterdag 29 juli 2017
We zijn allebei vroeg wakker geworden, maar hebben vanaf gisteravond 9 uur onafgebroken geslapen. Bij het ontbijt is de nasi en bami koud, alleen oploskoffie en thee is heet. En dat kleffe casinobrood hoeven we nu ook effe niet. We boeken voor vanavond Villa Bunga, alleen al voor de naam. We willen wel eens weten waar Berlusconi heeft "geslapen". Dan lopen we opgefrist en schoon naar de haven. In de boot zijn we al meteen weer vies, want de weg naar de trap is te krap om met rugzak doorheen te lopen zonder óf de vieze boot óf een vuile vrachtwagen aan te raken. Onze kapitein heeft wat moeite met sturen op de vroege morgen, hij schaaft de boot langs de volle lengte tegen de veerboot naast ons de haven uit. Aan de reling en diverse deuken in de boot is zichtbaar dat hij kennelijk vaker ochtenddienst heeft. De loopbrug van de haven aan Javaanse kant was ook al kapot gevaren. Nu zien we een andere veerboot een rondje maken. Wat is dat toch?

In Bali krijgen we weer het voltallige peloton verkopers voor vervoer te verwerken, maar kiezen na vergeefse onderhandelingen voor de gewone bus naar Denpasar. Daarna nemen we wel een taxi. Bij het busstation kopen we bananen en mandarijnen van een straatverkoopster. Daarna komt er nog één die haar fruitschaal als kleurige hoed boven zich draagt. Ziet er zo mooi uit, hadden we liever van gekocht. Zeker als blijkt dat onze bananen naar zoete aardappel smaken. De buschauffeur zet de bus na 3 km stil en brengt een offer naar een klein altaartje, waarschijnlijk voor een goede reis. Daar steekt hij een wierookstokje aan en wuift de rook de goede kant op. We hopen dat Shiva of Brahma of voor wie het offer ook bestemd was goed heeft opgelet, want nog voordat onze chauffeur weer achter het stuur zit, heeft een makaak zich al over het offer ontfermd.

We hobbelen de reis voort door een afwisselend landschap van palmen, rijstvelden, moskeeën, tempels, strand en dorpen richting Denpasar. We zien op meer plekken offers waar de locale vogels zich te goed doen aan het fruit. Op 1 plaats zien we op klaarlichte dag een hele zwerm grote vleermuizen heen en weer vliegen. Onze chauffeur heeft waarschijnlijk ook een bloeiend handelsbedrijf want hij zit het grootste deel van de reis aan de telefoon. De bus staat bij aankomst in Denpasar nog geen seconde stil en er komt al een bullebak in WJ's oor schreeuwen waar we heen willen. Nou, dat maken we hem duidelijk, daarheen waar bullebak niet is. Uiteindelijk vinden we een taxi met meter en rijden naar onze villa in Seminyak.

We worden heel hartelijk ontvangen en zijn benieuwd of onze hoog gespannen verwachtingen van dit hotel waar kunnen worden gemaakt. De kamer ziet er mooi en schoon uit en er is een zwembad. 10 minuten na aankomst ligt WJ en staat Claudia in het water. 20 minuten later is ook Claudia's bovenlijf nat. Heerlijk afgekoeld douchen we af en gaan we de innerlijke genoegens hier testen. Allebei varken! Dat hebben we in mohammedanenland niet gezien. We smullen van een goed gemaakte Caprese salade en varkensbuik resp. varkenssaté en proberen de plaatselijke witte en rosé wijn uit. 90 maagden in de hemel of niet, Islam zal ons nooit kunnen bekeren.